اختلال شخصیت وابسته، اختلالی می باشد که در آن فرد برای آن که بتواند نیازهای خود را برطرف نماید، به دیگران وابسته می باشد. به همین علت برای نگه داشتن و حفظ آنها در کنار خود به باج دادن اقدام می‌نماید. فرد مبتلا با سعی و تلاش برای خوشحال کردن دیگران به امید ماندن آنها در کنار خود، یک برخورد وابسته را از خود نشان می‌دهد، که ناشی از ترس او برای جدایی می باشد.
اختلال‌های شخصیتی، اختلال‌های بلند مدت به حساب می‌آیند که می‌توانند مزمن باشند. اختلال شخصیت وابسته معمولا در ابتدای جوانی و یا در روابط دوران بزرگسالی خود را نشان می دهد. میزان شیوع این اختلال در زنان بیشتر از مردان و در ته تغاری‌ها بیشتر از دیگر فرزندان خانواده می باشد.
فرد در این اختلال مثل بقیه اختلال‌های شخصیتی، یک رفتار غیر قابل انعطاف دارد و استقلال خیلی اندکی از خودش در این زمینه‌ها نشان می‌دهد.
خسارت و عوارض ناشی از بیماری اختلال شخصیت وابسته
یکی از اصلی ترین عوارضی که در کمین مبتلایان به اختلال شخصیت وابسته وجود دارد، خطر سوءاستفاده از این افراد می باشد.
این اشخاص به علت ترس از جدایی و میزان وابستگی به باج دادن اقدام می‌نمایند و همین علت می‌تواند آنها را در مسیر سوءاستفاده‌های جسمی و روانی، اعتماد به مواد مخدر و مالی و اجتماعی و حتی مصرف الکل قرار دهد.
اشخاص مبتلا به این اختلال با جدایی دیگران از آنها به نوعی اضطراب، فوبیا و افسردگی دچار خواهند شد به این ترتیب پیشنهاد می کنیم که هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرند و از پیشروی این بیماری جلوگیری نمایند.
علائم اختلال شخصیت وابسته
این اختلال شخصیت حاوی چند خصوصیت منحصر به فرد می باشد که آن را تعریف می کند. چنانچه متوجه این رفتارها در خود یا شخصی که دوستش دارید، بایستی به روانپزشک یا روانشناس خود در میان بگذارید. ارزیابی هایی وجود دارد که پزشک شما قادر است انجام دهد تا متوجه شود آیا آن شخص به اختلال شخصیت وابسته مبتلا هست یا خیر.
- جستجوی مداوم روابط و پرورش آنها برای تنها نبودن (مهم نمی باشد که رابطه چقدر ناسالم باشد.)
- برای خشنود کردن یک فرد ارزشمند یا نگه داشتن او در نزدیکی خود، تمایل به انجام هر کاری مانند تحمل بدرفتاری یا انجام کارهای خطرناک یا غیرقانونی
- مشکل در تصمیم گیری بدون مشارکت یا حضور دیگران
- بی حالی و غمگینی شدید هنگام ترک یکی از عزیزان یا پس از جدایی
- بیش از حد مطیع یا منفعل بودن
- ترس شدید از رها شدن، بخصوص توسط عزیزان
- ناتوانی در بحث با دیگران یا مخالفت
- ترجیح دادن یا اجازه دادن افراد دیگر برای مدیریت کسب و کار شخصی
- انجام کارها به تنهایی یا مشکل در شروع پروژه ها
تعریف اختلال شخصیت وابسته و ازدواج
چنانچه فرد وابسته ازدواج نماید، حتما در زندگی زناشویی خود دچار مشکل خواهد شد به دلیل اینکه:
شخصیت وابسته طوری است که معمولا هر نوع رفتار بد از سوی دیگران را می پذیرد و آن ها را به دلیل ترس از جدایی تحمل می کند.
چنانچه همسرش شخصی سلطه جو باشد، شخص مبتلا حتی امکان دارد توسط او مورد آزار های جسمی قرار گیرد.
چنانچه پدر و مادر فرد مبتلا سلطه گر باشند، همسر فرد مبتلا نیز امکان دارد از این موضوع سو استفاده کرده و رفتار بدتری با او انجام دهد.
چنانچه هم که همسر فرد بیمار شخص سلطه جویی نباشد، باز هم به علت وابسته بودن بیش از حد این فرد زندگی شان با مشکلات زیادی روبرو می گردد.
درمان اختلال شخصیت وابسته
اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته بایستی روان درمانی را برای درمان در نظر بگیرند. درمان شناختی-رفتاری بر الگوهای تفکر ناسازگار، باورهایی که زمینه ساز تفکر وابسته می باشد و رفع ویژگی ها و علائمی که مشخصه این اختلال هستند، به عنوان مثال ناتوانی در تقسیم قدرت در روابط، ناتوانی در تصمیم گیری های مهم زندگی تمرکز دارد. این اختلال معمولا نیاز به درمان بلند مدت دارد.
روان درمانی معمولا اولین خط درمانی می باشد که به شما کمک می نماید تا بر اختلال شخصیت وابسته خود کنترل داشته باشید. سایر انواع درمان های روانشناسی و درمان شناختی رفتاری می تواند به شما در یادگیری رفتارهای جدید کمک نماید.
درمان دارویی برای اختلال شخصیت وابسته
برای درمان مستقیم اختلال شخصیت وابسته هیچ دارویی تایید نشده است، ولی بعضی از داروها مثل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و تثبیت کننده های خلقی می توانند به کنترل علائم در افراد مبتلا به این اختلال شخصیت کمک نمایند.
آموزش و یادگیری بیشتر در مورد اختلال شخصیت وابسته و سایر شرایط سلامت روان می تواند به شما و عزیزانتان کمک نماید تا در مورد حمایتی که برای پیشرفت به آن نیاز دارید، بیشتر بدانید.
داشتن حمایت کافی می تواند به شما کمک نماید تا در مورد وضعیت خود و سایر شرایطی که امکان دارد به اختلال شخصیت وابسته شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
علل و عوامل خطر اختلال شخصیت وابسته
در حالی که هیچ علت خاص و مشخصی برای اختلال شخصیت وابسته وجود ندارد، بعضی شرایط می توانند احتمال ابتلای فرد به این اختلال شخصیت را افزایش دهند. این شامل:
- ابتلا یک بیماری جسمی مزمن در دوران کودکی
- قرار گرفتن تحت خشونت فیزیکی توسط یکی از والدین یا اطرافیان نزدیک
- رها شدن در دوران کودکی به علت شرایط خانوادگی (جدایی و طلاق والدین) یا جنگ
- افسردگی یا اضطراب، سابقه خانوادگی اختلالات شخصیت
- قرار گرفتن تحت سوء استفاده جنسی در دوران کودکی و یا هر رفتار خشونت آمیز
تشخیص اختلال شخصیت وابسته
برای تشخیص ابتلای اشخاص به اختلال شخصیت وابسته بایستی به روانپزشکان مراجعه نمود. روانپزشکان در این راه با ارزیابی نشانه ها و علائم میزان ابتلا و یا درستی ابتلای فرد را بررسی می‌نمایند. با وجود اینکه هنوز برای این اختلال، آزمایش به خصوصی طراحی نشده است ولی با بررسی دیگر اختلالات و احتمالات می‌توان به این نتیجه رسید که شخص به همین اختلال مبتلا می باشد.
آن چه که بیشتر در ابتدا برای روانپزشکان مهم می باشد، ابتلای فرد به بیماری‌های جسمی می باشد. چنانچه فرد از لحاظ جسمی دچار مشکلی نباشد که به حضور دیگران نیاز داشته باشد، به کلینیک‌ها ارجاع داده می‌شود تا توسط مشاوران و روانشناسان مورد تست و پرسشنامه قرار بگیرد.
