اختلال خوردن به مشکلات و نقصان در فرآیند خوردن یا قابلیت بلعیدن غذا و مایعات اشاره دارد. این مشکل می‌تواند در هر مرحله از فرآیند خوردن، از بردن غذا به دهان گرفته تا بلعیدن و ترتیب صحیح مواد غذایی به معده، اتفاق بیافتد. اختلالات خوردن ممکن است به صورت موقت یا مزمن، خفیف یا شدید باشند.
علت اختلالات خوردن ممکن است متنوع باشد و شامل مشکلات فیزیکی، عصبی، عضلانی، یا روانی باشد. برای تشخیص و درمان اختلالات خوردن، مشاوره با یک پزشک یا تخصصی مانند گوارش‌پزشک، علوم تشخیصی، یا روان‌پزشک می‌تواند کمک کننده باشد. در صورتیکه تشخیص داده شود علت اختلال خوردن عصبی یا روانی است، مهم است که به یک روانشناس خوب مراجعه کنید.
مرکز مشاوره حس تحول شمیرانات زیر نظر بهزیستی با دارا بودن روانشناسان و روانپزشکان با تجربه می تواند شما را با کمک ارائه مشاوره های روانشناختی و در صورت نیاز دارو درمانی، کمک کند تا زمانی که اختلال شما به طور کامل درمان شود.
انواع اختلالات خوردن
انواع اختلالات تغذیه‌ای بسیار متنوع هستند و ممکن است اثرات مختلفی بر سلامت فرد داشته باشند. در زیر، تعدادی از اصلی‌ترین اختلالات تغذیه‌ای ذکر شده‌اند:
آنورکسی
توصیف: کاهش شدید وزن، ترس از اضافه وزن، انکار یا نادیده گرفتن وزن زیرین، تغییرات در الگوهای غذایی و رفتارهای خوردن.
اثرات: آثار جسمی و روانی جدی، اختلالات قاعده‌آیی، نقص عقلانی و مشکلات قلبی ممکن است رخ دهد.
بلیمیا
توصیف: خوردن مقادیر زیادی از غذا (استفراغ) به دنبال ترس از اضافه وزن، عدم کنترل بر خود در تغذیه.
اثرات: مشکلات در دستگاه گوارش، اختلالات الکترولیتی، آسیب به دندان‌ها، مشکلات پوستی.
اختلال اضطراب خوردن
توصیف: نگرانی مداوم در مورد وزن و شکل بدن، اجتناب از مصرف غذاهای خاص، احساس ناراحتی یا عدم رضایت از بدن.
اثرات: ممکن است به تغییرات وزن، اختلالات در گوارش و مشکلات روانی منجر شود، که با نام پرخوری عصبی که باعث چاقی می شود شناخته می شود.
اختلال افراط از نظر تغذیه‌ای
توصیف: مصرف غذا به مقدار بسیار زیاد و بی‌کنترل، ناتوانی در کنترل مقدار مصرف غذا.
اثرات: اضافه وزن، مشکلات مرتبط با قلب و عروق، دیابت، فشارخون بالا.
اختلالات تغذیه در افراد مسن
توصیف: کاهش اشتها، مشکلات در جذب مواد غذایی، ناتوانی در تهیه یا خوردن غذا.
اثرات: کاهش وزن، نقص عقلانی، کاهش انرژی و استقامت، آسیب به سلامت عمومی.
اختلال تغذیه در کودکان
توصیف: ممکن است شامل نقص در تغذیه، اختلالات رشد و توسعه، نقص عقلانی و سایر مشکلات تغذیه‌ای باشد.
اثرات: تأثیرات جسمانی و شناختی را بر روی رشد و توسعه کودکان دارد.
این توضیحات تا حدی کلی اند و هر اختلال تغذیه‌ای نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد. اگر احساس می‌کنید شما یا دیگران در اطراف شما با اختلال تغذیه‌ای روبرو هستید، بهتر است به یک حرفه‌ای در حوزه تغذیه یا بهداشت روانی مراجعه کنید.
علائم اختلال خوردن
علائم اختلال خوردن می‌توانند متنوع باشند و به وابستگی به نوع اختلال و شدت آن متغیر باشند. برخی از علائم رایج اختلال خوردن عبارتند از:
مشکل در بلعیدن (دیسفاژی)
دشواری یا درد در زمان بلعیدن ممکن است از جمله علائم اختلال خوردن باشد.
تغییرات در وزن
افراد ممکن است به دلیل مشکلات در فرآیند خوردن و یا از دست رفتن اشتها و وزن کم شدن، تغییرات در وزن خود را تجربه کنند.
مشکلات در مهارت‌های خوردن
می‌تواند شامل مشکلات مانند حفظ غذا در دهان، عدم توانایی در جویدن به‌طور صحیح یا استفاده نادرست از عضلات فک و گلو باشد.
تغییر در رفتار خوردن
افراد ممکن است از خوردن اجتناب کرده یا ترس از خوردن پیدا کنند.
سوء تغذیه
افراد با اختلال خوردن ممکن است نتوانند تا حد کافی تغذیه ببینند و نتایج آن سوء تغذیه باشد.
درد در گلو
افراد ممکن است در زمان خوردن یا بلعیدن درد یا سختی در منطقه گلو احساس کنند.
خستگی و ضعف
ممکن است به دلیل سختی در خوردن و دریافت تغذیه کافی، افراد احساس خستگی و ضعف کنند.
احساس گیر کردن یا مانع در گلو
افراد ممکن است احساس کنند که غذا یا مایعات در گلوی آنها گیر کرده است.
تغییر در عادات خوردن
عادات غذایی افراد ممکن است به دلیل مشکلات در خوردن تغییر کند.
به هر حالتی که افراد احساس می‌کنند فرآیند خوردن برای آنها مشکل است یا تغییرات ناخواسته در الگوی خوردن و وزن دارند، توصیه می‌شود که با پزشک متخصص، گوارش‌پزشک یا تخصصی مرتبط مشورت کنند. تشخیص و درمان به موقع این اختلالات می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
اختلال خوردن مو یا ناخن
اختلال خوردن ناخن یا مو به عنوان یک عادت عصبی شناخته می‌شود و به اصطلاح “تریکوفاژی” یا “تریکوتیلومانیا” معروف است. افرادی که به این عادت مبتلا هستند، ناخن‌های خود را یا موهای خود را می‌خورند. این اقدام ممکن است به صورت آگاهانه یا بدون آگاهی انجام شود و در برخی افراد می‌تواند به یک ویژگی مزمن تبدیل شود.
علل اختلال خوردن ناخن یا مو
عوامل روانی: استرس، اضطراب، افسردگی و سایر مسائل روانی می‌توانند عواملی باشند که به ایجاد این عادت می‌انجامند.
عوامل عصبی: اختلالات عصبی یا بیماری‌های مرتبط با عصب می‌توانند نقش داشته باشند.
عوامل ژنتیک: در برخی افراد، اختلال خوردن ناخن و مو ممکن است به عنوان یک ویژگی خانوادگی مشاهده شود.
علائم اختلال خوردن ناخن یا مو:
آسیب به ناخن یا مو: ایجاد تغییرات، شکستگی، یا تراکم کم ناخن و مو به دلیل خوردن مداوم.
آسیب به پوست: ممکن است ناخن‌خوردن به عنوان یک عادت همراه با آسیب به پوست دور ناخن رخ دهد.
علائم جانبی: افراد ممکن است در شرایط استرس‌زا بیشتر به این عادت روی آورند.
مدیریت اختلال خوردن ناخن یا مو
مشاوره روانشناختی: مشاوره با یک روانشناس یا روان‌پزشک می‌تواند به درک و مدیریت عوامل روانی کمک کند. برای درمان اختلال خوردن مو یا ناخن با مرکز مشاوره حس تحول در تماس باشید. کلینیک حس تحول با برگزاری انواع مشاوره های گروهی در زمینه های مختلف از جمله مشاوره گروهی برای درمان اختلال خوردن می تواند در درمان این اختلال تاثیرات زیادی داشته باشد.
استفاده از روش‌های مقاومتی: استفاده از روش‌های مقاومتی مثل برچسب‌زدن ناخن یا مو با چسب یا استفاده از دستکش‌ها می‌تواند از این عادت جلوگیری کند.
درمان دارویی: در برخی موارد، داروها به منظور مدیریت اضطراب یا افسردگی ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
اگر شما یا کسی دیگر احتمالاً به این اختلال مبتلا هستید، بهتر است که با پزشک یا متخصص روانشناسی مشورت کنید تا بتوانید یک برنامه مدیریتی مناسب ترتیب دهید.
اختلال خوردن خاک
اختلال خوردن خاک یا “پیکتیوفاژی” یک اختلال رفتاری است که در آن فرد به صورت مداوم خاک یا سایر مواد غیرخوراکی را می‌خورد. این اختلال به عنوان یک اختلال جوانان شناخته می‌شود و اغلب در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد، اما ممکن است در بزرگ‌ترها نیز دیده شود.
علل اختلال خوردن خاک
عوامل روانی: استرس، اضطراب، افسردگی و فشارهای روانی ممکن است به این اختلال مرتبط باشند.
عوامل عصبی: برخی افراد ممکن است از خواص محرک خاک بر روی سیستم عصبی خود لذت ببرند.
عوامل فیزیکی: نقص در تغذیه، افزایش نیاز به مواد معدنی خاک ممکن است این عادت را افزایش دهد.
علائم اختلال خوردن خاک
مصرف مداوم خاک یا مواد غیرخوراکی: این مواد می‌تواند شامل خاک، گل، ماسه، خاک رس، ماسه‌سنگ، پوست یا موهای خود فرد باشد.
آسیب به سلامتی: ممکن است این عادت به آسیب دندان‌ها، سیستم گوارشی یا دیگر قسمتهای بدن منجر شود.
مدیریت اختلال خوردن خاک
مشاوره روانشناختی: مشاوره با یک روانشناس یا متخصص روانپزشکی می‌تواند به درک عوامل روانی مرتبط با این اختلال و توسعه راهکارهای مدیریتی و درمان اختلال خوردن خاک کمک کند.
مدیریت عوامل محیطی: ایجاد محیط زیستی سازگار با تغییر این عادت، از جمله اجتناب از دسترسی به مواد غیرخوراکی، می‌تواند مفید باشد.
درمان دارویی: در بعضی موارد، استفاده از داروها به عنوان درمان مکمل در نظر گرفته می‌شود.
اگر شما یا کسی دیگر به این اختلال مبتلا هستید، مهم است که با پزشک یا متخصص روانپزشکی مشورت کنید تا یک برنامه درمانی مناسب ترتیب داده شود.
تاثیر سیلوسایبین در درمان اختلالات خوردن
سیلوسایبین، این یک ترکیب است که از گیاهان ارتقاء‌دهنده‌ای چون شیرین بیان و درخت پنبه استخراج می‌شود. اصولاً برای بهبود عملکرد کبد و مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اطلاعات در مورد استفاده از سیلوسایبین برای اختلالات خوردن محدود است و این موارد به نظر می‌رسد:
تاثیرات بر عملکرد کبد: سیلوسایبین ممکن است به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و آنتی‌التراژن به نظر بیاید و در محافظت از سلول‌های کبدی در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از استرس و ترکیبات سمی کمک کند.
تاثیرات ضد التهابی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که سیلوسایبین ممکن است دارای خاصیت ضد التهابی باشد که می‌تواند در مواجهه با التهابات گوارشی مفید باشد.
احتمال تاثیر بر افزایش دفع مواد سمی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که سیلوسایبین ممکن است در افزایش دفع مواد سمی از بدن نقش داشته باشد.
با این حال، برای استفاده از هر گونه مکمل یا دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما می‌تواند با توجه به وضعیت سلامتی شما، تاریخچه بیماری و داروهای دیگری که ممکن است مصرف کنید، توصیه‌های دقیقتری ارائه دهد. همچنین، اگر شما به دنبال راهکارهای برای مشکلات خوردن خود هستید، بهتر است با یک تخصصی در حوزه گوارش یا روانشناس مشورت کنید.
درمان اختلال خوردن
درمان اختلال خوردن بستگی به علت اصلی و شدت مشکل دارد. این مشکل ممکن است مرتبط با عوامل روانی، فیزیکی، عصبی یا ترکیبی از این عوامل باشد. در ادامه، روی چند رویکرد درمانی که ممکن است در مواجهه با اختلال خوردن مؤثر باشد، تمرکز می‌کنیم:
مشاوره روانشناختی
ترکیب درمانی:
اگر عوامل روانی بر اساس ارزیابی پزشک تأثیر گذار باشند، مشاوره روانشناختی یا روان‌درمانی ممکن است به شما کمک کند.
ترکیب درمانی ممکن است از اجزای مختلفی از جمله روان‌درمانی، مشاوره خانواده و افزودن داروها برای مدت معین تشکیل شود.
مدیریت استرس و اضطراب
تکنیک‌های مقابله با استرس:
آموزش تکنیک‌های مقابله با استرس، نظیر تمرینات آرام‌سازی، تمرینات تنفسی عمیق و مدیتیشن، ممکن است کمک کننده باشد.
ترکیب با تراپی فیزیکی
در برخی موارد، تراپی‌های فیزیکی مانند تمرینات ورزشی می‌توانند در کاهش استرس و اضطراب تأثیرگذار باشند.
ارتقاء آگاهی از فرآیند خوردن
آموزش تکنیک‌های خوردن صحیح:
یادگیری تکنیک‌های صحیح برای خوردن می‌تواند به بهبود عملکرد خوردن کمک کند.
آموزش به نحوه لذت بردن از غذا و تجربه‌های مثبت در زمان وعده‌های غذایی نیز اهمیت دارد.
مداخلات دارویی
استفاده از داروها:
در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهای ضداضطراب، ضد افسردگی یا داروهای دیگر را تجویز کند.
ترکیب درمانی با مشاوره خانواده
خانواده:
شرکت خانواده در جلسات مشاوره ممکن است به افراد کمک کند و این ارتباطات می‌توانند در مدیریت اختلال خوردن موثر باشند.
مهمترین مرحله، مشاوره با یک پزشک، روانشناس، گوارش‌پزشک یا تخصصی دیگر است. این تخصصی‌ها می‌توانند براساس تاریخچه شخصی و ارزیابی دقیق توصیه‌های مناسبی ارائه کنند.
