قرص متوراید برای درمان بیش فعالی با نام علمی متیل فنیدات هیدروکلراید 5 میلی گرم استفاده می شود. متیل فنیدیت یا متوراید از مهم ترین دارو ها برای درمان بیش فعالی (ADHD) در کودکان 6 سال و بالاتر که گفتاردرمانی به تنهایی توانایی درمان آن ها را ندارد، استفاده می شود. استفاده از قرص ماتوراید برای درمان بیش فعالی باید زیر نظر روانپزشک صورت گیرد، چرا که می تواند عوارض سنگینی داشته باشد.
در مواردی که اقدامات درمانی به تنهایی پاسخگو نیست، تصمیم برای تجویز یک داروی محرک مانند متوراید باید بر اساس ارزیابی دقیق شدت علائم کودک باشد. استفاده از متیل فنیدات باید همیشه با توجه به نشانه های مجاز و بر اساس دستورالعمل های تجویزی و تشخیصی استفاده شود.
میزان و روش مصرف قرص متوراید برای درمان بیش فعالی
درمان ADHD باید تحت نظارت یک متخصص روان در زمینه اختلالات رفتاری کودک و یا نوجوان آغاز شود.
غربالگری قبل از درمان
- قبل از تجویز قرص ماتوراید برای کنترل بیش فعالی، نیاز است که وضعیت قلبی بیمار، فشار خون و ضربان قلب به طور دقیق بررسی شود.
- دارو هایی که فرد مصرف می کند نیز باید به طور کامل بررسی شود.
- اختلالات یا علائم پزشکی و روانپزشکی گذشته و حال، سابقه خانوادگی و مرگ ناگهانی قلبی نیز باید ثبت و با دقت بررسی شود.
- قبل از شروع درمان باید قد و وزن ثبت شده و مطابق با آن دوز مصرفی قرص ماتوراید توسط روانپزشک تعیین شود.
نظارت مستمر
وضعیت روانی و قلبی عروقی بیمار مبتلا به بیش فعالی که در حال استفاده از داروی متوراید است، باید به طور مداوم کنترل شود.
مصرف طولانی مدت قرص ماتوراید (بیش از 12 ماه) در کودکان و نوجوانان
ایمنی و اثربخشی استفاده طولانی مدت از متیل فنیدات به طور سیستماتیک ارزیابی نشده است. درمان بیش فعالی با متوراید معمولا در دوران بلوغ یا بعد از بلوغ قطع می شود.
در صورتی که پزشک استفاده از قرص متوراید را برای دوره‌های طولانی (بیش از 12 ماه) در کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD تجویز می‌کند، باید به طور دوره‌ای سودمندی دارو برای فرد را بررسی نماید، تا عملکرد بیمار بدون درمان دارویی ارزیابی شود. توصیه می شود که مصرف ماتوراید حداقل یک بار در سال برای ارزیابی وضعیت کودک (ترجیحا زمانی که مدرسه تعطیل است و نیازی به تمرکز بالا وجود ندارد) حذف شود. این تجربه دیده شده است که هنگامی که دارو به طور موقت یا دائم قطع شده، روند بهبودی ادامه دار بوده است.
کاهش دوز و قطع قرص ماتوراید
اگر علائم بیش فعالی پس از تنظیم مناسب دوز در یک دوره یک ماهه بهبود نیافت، درمان بیش فعالی با دارو باید متوقف شود. در صورت تشدید علائم یا تشدید سایر عوارض جانبی، دوز مصرفی باید کاهش یابد و یا قطع شود.
افرادی که نباید از قرص ماتوراید استفاده کنند:
- سالمندان
- کودکان زیر 6 سال
- افراد مبتلا به اختلال کبدی
- افراد مبتلا به اختلال کلیوی
افراد مبتلا به اختلالات و مشکلات زیر نباید از قرص ماتوراید استفاده کنند:
- داشتن حساسیت به هر یک از مواد سازنده قرص متوراید
- گلوکوم
- فاکروموسیتوم
- پرکاری تیروئید
- تشخیص یا سابقه افسردگی شدید
- بی اشتهایی عصبی
- اختلالات بی اشتهایی
- تمایل به خودکشی
- علائم روان پریشی
- اختلالات خلقی شدید
- شیدایی
- اسکیزوفرنی
- اختلال شخصیت مرزی
- تشخیص یا سابقه اختلال دوقطبی شدید و اپیزودیک (نوع 1).
- اختلالات قلبی عروقی
- فشار خون شدید
- بیماری انسداد شریانی
- آنژین صدری
- بیماری مادرزادی قلبی با اهمیت همودینامیکی
- کاردیومیوپاتی
- انفارکتوس میوکارد
- اختلالات ناشی از اختلال عملکرد کانال های یونی
- اختلالات عروق مغزی
- آنوریسم مغزی
- ناهنجاری های عروقی از جمله واسکولیت یا سکته مغزی
واسکولیت مغزی
واسکولیت مغزی یک واکنش خاص و بسیار نادر است که بعد از مصرف متوراید در برخی افراد دیده شده است. ممکن است شروع اولیه علائم، اولین نشانه یک مشکل بالینی زمینه ای باشد. تشخیص زودهنگام واسکولیت مغزی، ممکن است با قطع مصرف ماتوراید و شروع به موقع درمان، می تواند بهبودی را سرعت بخشد.
علائم واسکولیت مغزی
- سردرد شدید
- بی حسی
- ضعف
- فلج و اختلال در هماهنگی
- بینایی
- گفتار
اختلالات روانی همزمان با بیش فعالی
اختلالات روانپزشکی همزمان با ADHD شایع است و باید به هنگام تجویز دارو های بیش فعالی حتما مورد بررسی قرار گیرند. در صورت بروز علائم روانپزشکی یا تشدید اختلالات روانپزشکی، قرص ماتوراید نباید تجویز شود مگر اینکه فواید آن برای بیمار بیشتر از خطرات آن باشد.
تشدید علائم روان پریشی یا شیدایی
در بیماران روان پریشی، تجویز متیل فنیدات ممکن است علائم اختلالات رفتاری و اختلال فکری را تشدید کند.
علائم روان پریشی یا شیدایی با مصرف متوراید
- توهمات
- هذیان بینایی
- هذیان لمسی
- هذیان شنیداری
با مشاهده این علائم احتمال خیلی زیاد روانپزشک دوز مصرفی متوراید را کاهش داده و یا به طور کامل مصرف آن را قطع می کند.
رفتار پرخاشگرانه
پرخاشگری می تواند به دلیل درمان بیش فعالی با دارو های محرک باشد. بیماران تحت درمان با قرص ماتوراید باید از نظر بروز یا تشدید رفتار تهاجمی در شروع درمان به دقت تحت نظر قرار گیرند. پزشکان باید نیاز به تعدیل رژیم درمانی را در بیمارانی که تغییرات رفتاری را تجربه می‌کنند، ارزیابی کنند.
تمایل به خودکشی
بیماران مبتلا به بیش فعالی در صورتی که افکار خود کشی به سراغ آن ها می آید باید حتما با پزشک خود صحبت کنند. درمان یک بیماری روانی زمینه ای که باعث این افکار می شود، ضروری است و تا زمانی که این بیماری روانی به طور کامل درمان نشده باشد، نباید از قرص ماتوراید استفاده شود.
اضطراب، آشفتگی یا تنش
قرص های درمان بیش فعالی مانند متوراید و یا ویاس با بدتر شدن اضطراب، بی قراری یا تنش همراه است. بهتر است قبل از شروع درمان بیش فعالی با قرص ماتوراید، ارزیابی بالینی برای اضطراب، بی قراری یا تنش انجام شود. همچنین هر شش ماه یکبار باید تحت نظر پزشک در رابطه با نگرانی ها و اضطراب های خود قرار بگیرند.
اشکال اختلال دوقطبی
برای درمان ADHD با قرص متوریاد در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، به دلیل نگرانی در مورد وقوع یک دوره شیدایی باید دقت خاصی صورت گیرد. قبل از شروع درمان بیش فعالی با ماتوراید، بیماران مبتلا به علائم افسردگی، باید به اندازه کافی غربالگری شوند تا مشخص شود که آیا در معرض خطر اختلال دوقطبی هستند یا خیر.
رشد
استفاده طولانی مدت از متوراید در کودکان باعث کاهش در روند افزایش وزن و تاخیر در رشد آن ها گزارش شده است. رشد کودک باید در طول درمان بیش فعالی با متوراید کنترل شود، بیمارانی که به درستی رشد نمی کنند یا وزن اضافه نمی کنند، ممکن است نیاز به قطع متوراید برای درمان داشته باشند.
تشنج
قرص متوراید در بیماران مبتلا به صرع باید با احتیاط مصرف شود. متیل فنیدات ممکن است آستانه تشنج را در بیماران با سابقه قبلی تشنج، در بیماران با ناهنجاری های قبلی EEG در غیاب تشنج، و به ندرت در بیماران بدون سابقه تشنج و بدون اختلالات EEG کاهش دهد. اگر دفعات تشنج افزایش یابد یا تشنج های تازه شروع شود، مصرف قرص متوراید باید قطع شود.
سوء استفاده و انحراف
بیماران باید از نظر خطر انحراف، استفاده نادرست و سوء استفاده از مصرف قرص متوراید و دیگر دارو های کنترل بیش فعالی تحت نظر باشند.
پزشکان باید بیمارانی که داروهای بیش فعالی را به دلیل وابستگی به مواد مخدر یا الکل مصرف می کنند، تشخیص داده و مصرف آن ها را کاهش و سپس قطع نمایند. سوء مصرف مزمن متوراید می تواند منجر به وابستگی روانی به آن با درجات متفاوتی از رفتار غیر طبیعی شود.
نظارت دقیق برای ترک افراد معتاد به داروهای درمان بیش فعالی
نظارت دقیق در طول ترک اعتیاد به قرص متوراید نیاز است، زیرا ممکن است فرد افسردگی و همچنین فعالیت بیش از حد مزمن را از دیگران پنهان کند. برخی از بیماران ممکن است نیاز به پیگیری طولانی مدت داشته باشند به این دلیل که به خود ویا دیگران آسیبی وارد نکنند.
خستگی
از قرص متوراید نباید برای پیشگیری یا از بین بردن حالت های خستگی طبیعی، استفاده شود.
پریاپیسم
نعوظ های طولانی مدت و دردناک به هنگام استفاده از محصولات متیل فنیدیت گزارش شده است، عمدتاً این تغییرات به تغییر در رژیم درمانی متیل فنیدیت مرتبط است. بیمارانی که نعوظ غیرطبیعی پایدار یا مکرر و دردناک دارند، باید فورا به دنبال درمان های پزشکی باشند.
تداخلات قرص متوراید
تداخلات فارماکوکینتیک
مشخص نیست که متیل فنیدات یا متوراید چگونه می تواند بر غلظت پلاسمایی داروهایی که همزمان تجویز می شوند، تأثیر بگذارد. بنابراین، در ترکیب متیل فنیدیت با سایر داروها احتیاط کنید.
تداخلات فارماکودینامیک
داروهای ضد فشار خون :ممکن است قرص متوراید اثربخشی داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون را کاهش دهد.
مصرف متوراید با الکل
الکل ممکن است اثرات نامطلوب CNS داروهای روانگردان، از جمله متیل فنیدات را تشدید کند. بنابراین توصیه می شود که بیماران در طول درمان بیش فعالی با قرص ماتوراید از مصرف الکل خودداری کنند.
مصرف قرص متوراید در دوران بارداری و شیردهی
مصرف قرص متوراید در بارداری
مطالعات نشان داده است که مصرف قرص متوراید در سه ماهه اول بارداری برای جنین خطرناک نخواهد بود. اما توصیه اکید این است که بانوان باردار برای مصرف ماتوراید حتما با پزشک خود مشورت کنند.
به طور کلی استفاده از قرص های درمان بیش فعالی در دوران بارداری توصیه نمی شود مگر اینکه تصمیم بالینی گرفته شود مبنی بر اینکه به تعویق انداختن درمان، ممکن است خطر بیشتری برای مادر و جنین داشته باشد.
مصرف قرص متوراید در دوران شیردهی
قرص ماتوراید در دوران شیر دهی باعث عدم افزایش وزن نوزاد می شود، اما پس از قطع درمان بیش فعالی با ماتوراید توسط مادر نوزاد افزایش وزن خواهد داشت.
در هر صورت استفاده از قرص های درمان بیش فعالی برای مادر شیر ده و کودک شیرخوار او بی خطر نخواهد بود، اما با توجه به شرایط مادر پزشک باید در این باره نظر نهایی را صادر کند.
تأثیرات قرص متوراید بر توانایی رانندگی
قرص ماتوراید ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی و اختلالات بینایی مانند دوبینی و تاری دید شودبه بیماران تحت درمان باید در مورد این اثرات احتمالی مصرف متوراید هشدار داده شود و توصیه شود که در صورت استفاده، باید از فعالیت های بالقوه خطرناک مانند رانندگی اجتناب کنند.
علائم مصرف بیش از حد قرص ماتوراید
- استفراغ
- بی قراری
- لرزش
- هیپررفلکسی
- انقباض عضلانی
- تشنج و کما
- سرخوشی
- گیجی
- توهم
- هذیان
- تعریق
- برافروختگی
- سردرد
- تپش قلب
- آریتمی قلبی
- فشار خون بالا
- خشکی غشاهای مخاطی
عواقب مصرف بیش از حد قرص ماتوراید
هیچ پادزهری برای مصرف بیش از حد قرص ماتوراید وجود ندارد. برای درمان فقط می توان از اقدامات حمایتی مناسب کمک گرفت. بنابراین توصیه اکید بر این است که اگر نزدیکان شما قرص ماتوراید را بیش از اندازه مصرف کرد، فورا او را نزد یک پزشک ببرید.
تا زمانی که اثرات مصرف بیش از اندازه محرک ها مانند قرص ماتوراید یا کپسول ویاس از بین برود، باید از بیمار کاملا محافظت کرد. اگر علائم و نشانه ها خیلی شدید نباشد و بیمار هوشیار باشد، ممکن است محتویات معده با استفراغ یا شستشوی معده تخلیه شود. سایر اقدامات برای سم زدایی روده شامل استفاده از زغال چوب فعال و کاتارتیک است.
خواص دارویی قرص ماتوراید
خواص فارماکودینامیک
گروه فارماکوتراپی: محرک های روانی، عواملی که برای ADHD و نوتروپیک ها استفاده می شوند.
مکانیسم عمل
متیل فنیدات یا متوراید یک محرک خفیف CNS است که بر فعالیت های ذهنی نسبت به فعالیت های حرکتی اثرات برجسته تری دارد. نحوه عملکرد آن بر انسان کاملا شناخته شده نیست، باعث آزاد شدن دوپامین نمی شود.
مکانیسمی متیل فنیدات برای اثر گذاری ذهنی و رفتاری در کودکان به وضوح مشخص نیست، چگونگی ارتباط این اثرات با وضعیت سیستم عصبی مرکزی مشخص نیست.
خواص فارماکوکینتیکی
فارماکوکینتیک جنبه ای از داروشناسی است که پارامترهایی مثل فراهمی زیستی، کلیرانس، متابولیسم، نیمه عمر و … داروها می پردازد.
قرص متیل فنیدیت حاوی راسمات متیل فنیدات است که از قسمت های مساوی d-methylphenidate و l-methylphenidate تشکیل شده است.
جذب ماتوراید توسط بدن
متیل فنیدات به سرعت در بدن فرد تاثیراتش قابل مشاهده است. پس از صرف متوراید در بزرگسالان، حداکثر غلظت پلاسمایی پس از 1 تا 2 ساعت حاصل می شود و در آن زمان بیشترین تاثیر را خواهد گذاشت.
تاثیر مصرف غذا بر مصرف قرص متوراید
مصرف صبحانه پرچرب جذب و تاثیر دارو های درمان بیش فعالی را کاهش می دهد. مصرف ماتوراید همراه با غذا هیچ تاثیری بر جذب آن توسط بدن ندارد.
در صورتی که خودتان یا یکی از عزیزانتان به بیش فعالی مبتلا هستید و یا این که علائم این اختلال را دارید، می توانید با مراجعه به موسسه روانشناسی حس تحول پاسداران نسبت به تشخیص بیش فعالی و درمان بیش فعالی با کمک دارو و رواندرمانی اقدام کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ما در تماس باشید.
